Een nieuwe studie toont aan dat octopussen net als mensen een actieve en stille slaapfase ervaren. En dat terwijl de octopus en de mens zo’n 500 miljoen jaar geleden elk een andere evolutionaire weg insloegen.
“We hebben geen gedeelde voorouder met de octopus sinds we ééncelligen waren in de oceaan,” vertelt neurowetenschapper Marcos Frank van de Washington State University aan Science Magazine. “Het is ongelooflijk als dit [theoretisch] standhoudt.” Ongelooflijk, want de ontdekking zou betekenen dat zowel octopussen als mensen onafhankelijk van elkaar twee slaapfasen ontwikkelden.
De Braziliaanse wetenschappers – Marcos Frank was niet betrokken bij het onderzoek – analyseerden vier octopussen in het laboratorium. Daar filmden ze de dieren tijdens hun middagdutje. Om te kijken of de dieren sliepen, toonden ze video’s van levende krabben voor het aquarium, en tikten ze met een rubberen hamer zachtjes op het glas om te kijken of de dieren reageerden.
Tijdens de stille slaapfase werden de Octopus insularis lichter van kleur, en vernauwden de pupillen. Ze werden voornamelijk stil, terwijl hun armen en zuignappen soms traagjes bewogen. Tijdens de actieve slaapfase werden ze donkerder en stijver. Hun ogen bewogen en hun lijf en zuignappen trokken samen. Die laatste fase duurde zo’n 40 seconden, en kwam vooral voor na een lange stille slaapfase. Elke dertig tot veertig minuten herhaalde het patroon zich.
Dit gedrag komt overeen met onze slaapfasen waarin we de zogenaamde REM of Rapid Eye Movement slaap ervaren en de trage golf slaap. In die eerste dromen we, terwijl onze hersenen uitrusten tijdens de tweede fase. Die cyclus komt ook voor bij vogels en mogelijk bij reptielen.
Of octopussen net als ons ook dromen, is echter onzeker. “Het is moeilijk om niet in te beelden dat ze iets ervaren [in hun slaap].” vertelt Frank. Om daar zeker van te zijn, zou er meer onderzoek moeten komen. De volgende stap zou het meten van de hersenactiviteit van octopussen zijn.
