The Ocean Cleanup haalde deze week zijn eerste lading plastic succesvol uit het water. Daarmee wordt een belangrijke stap gezet in de strijd tegen afval in de oceanen. Maar hoeveel werk is er nog?
Elk jaar komt er tussen 4,8 en 12,7 miljoen ton plastic afval terecht in de oceanen. Een ruwe schatting, want elk stukje plastic is natuurlijk niet apart te tellen. Veel van dat plastic wordt door zeestromingen verzameld.
Zo zijn er vijf grote zeestromen die heel wat afval bij elkaar drijven in wat bekend staat als afvalhopen in de oceaan. Het zijn deze afvalhopen die The Ocean Cleanup wil wegwerken.
Verwarring
Velen geloven dat er vijf van die afvalhopen zijn, omdat er ook vijf grote zeestromen zijn. Maar dat klopt niet helemaal. Elke stroming heeft verschillende afvalhopen, grotere en kleinere. Daarboven komt dat de term ‘afvalhoop’ niet helemaal correct is.
We moeten ons immers geen berg van afval voorstellen, maar eerder miniscule afvaldeeltjes die bijna onzichtbaar door het water zweven. Zowel aan de oppervlakte als in de diepte zwerft deze microplastic rond. Er zijn natuurlijk ook grotere stukken afval die in het water drijven.
Onopvallende doder
Wie door zo’n afvalberg vaart kan het soms zelfs niet doorhebben. De kleine deeltjes zijn moeilijk te zien in de waterkolom, en afvalbergen veranderen constant onder invloed van de zeestromingen en de wind.
Recent onderzoek toont aan dat het probleem echter nog erger is dan men eerst dacht. Jarenlang werd de proef gedaan met een fijnmazig net. Dat kon plastic vangen tot 333 micrometer groot, een derde van een millimeter. Het net kon plankton vangen, maar niet de fijnste stukjes plastic.
Miniscule signaaldiertjes
Een nieuwe methode maakt gebruik van Salpidae, kleine filtervoeders die water in zich pompen en uitstoten om zich voort te bewegen. Onderzoekers meenden dat zij een mogelijke plek zouden zijn waar microplastic zich zou verzamelen. En ze hadden gelijk.
In elke gevangen Salpidae vonden ze plastic terug. Vreemd, want de dieren maken om de twee tot zeven uur hun verteringssysteem leeg. Er moest dus heel wat plastic in het water zitten. De wetenschappers zeefden 1000 liter water uit de oceaan en vonden 8,3 miljoen stukjes plastic. Een miljoen keer meer dan vorige onderzoeksmethoden konden vinden.
Onduidelijke gevolgen
Microplastic komt zo terecht op ons bord. Want de Salpidae worden opgegeten door ander zeeleven – zeeschildpadden, vissen en krabben. De effecten van microplastic op dieren zijn duidelijk, maar wat voor gevaar plastic vormt voor mensen is nog niet bekend.
Zeker is dat er heel wat meer plastic in onze oceanen rondzwerft dan we denken.
