Onze hobby krijgt geregeld de kritiek te verwerken dat het een natuurvernielende bezigheid is. Zeewaternieuws repliceert deze criticasters in een drieluik dat de voorbije weken gepubliceerd werd. In dit laatste deel bekijken we hoe we de druk op vis, ongewervelden, koraal en rif kunnen verlichten.

Er zijn vier grote groepen van levende elementen in het aquarium: vissen, koralen, dieren zoals slakken, krabben en garnalen, en het levende steen dat voor heel wat filtratie zorgt. Al deze wezens kunnen met respect voor de natuur in het aquarium gehouden worden. Hoe dat kan, leest u hieronder.
Het fundament van een rifaquarium bestaat uit levend steen. Levend, want de poreuze stenen die we gebruiken in ons zeewateraquarium, herbergen heel wat goede bacteriën en organismen. Vroeger werden deze stenen met honderden tonnen tegelijk uit de oceanen gehaald, maar tegenwoordig gelden er strengere regels.
Hoewel de regels strikter zijn geworden, blijft het zogenaamde artificiële steen een goed alternatief. Dit bevat geen pestdieren en heeft geen of althans minder impact op de natuur dan natuurlijke steenwinning. Men kan artificiële steen bovendien zelf maken met behulp van zand, cement en wat geduld, of kant-en-klaar kopen bij één van de producenten die zich toeleggen op deze markt. Real Reef Rock is ongetwijfeld de bekendste variant.
Eigen kweek
Na het verschijnen van de film Finding Nemo kwam er een stormloop op clownvissen op gang. Honderden nieuwsartikels verschenen er over de druk op de natuurlijke populaties die deze plotselinge vraag naar de oranje-witte visjes met zich meebracht.
Tegelijkertijd werd er bitter weinig geschreven over de successen die aquaristen en professionele kwekerijen geboekt hebben met het kweken van de diertjes. En dit geldt niet enkel voor clownvissen. Zo zijn er talloze hobbyisten die Pterapogon kauderni of Pseudochromis fridmani kweken.
Wat vroeger moeilijk tot onmogelijk leek, is vandaag wel haalbaar. Het kweken van clownvissen gebeurt op industriële schaal, en er is geen reden meer om wilde exemplaren te vangen. Met genoeg inspanningen van bedrijven en hobbyisten kunnen er steeds meer soorten in aquaria gekweekt worden, wat de impact van onze hobby sterk beperkt.
Het geld telt
Wat geldt voor vissen geldt ook voor koralen en ongewervelden. Nieuwe doorbraken op gebied van kweektechnieken zorgen ervoor dat zelfs poetsgarnalen zoals Lysmata amboinensis relatief eenvoudig gekweekt kunnen worden. Koralen kweken is dan weer een stuk eenvoudiger, en wordt al jaren beoefend door zowat elke hobbyist.
En dat heeft te maken met geld. Hoewel het kweken van koralen en andere dieren gewoonweg ook een leuke uitdaging kan zijn, blijft geld spreken – zeker voor de industrie. Naast de extra winsten uit stekkenverkoop kan er ook heel wat geld bespaard worden. Transportkosten zijn hoog, en de kans dat de dieren een lange reis niet overleven is groter dan dat ze het loodje leggen na een korte reis. Eigen kweek loont dus.
Zodra meer bedrijven en landen inzien dat een uitbreiding van de kweekprogramma’s zowel de natuur als de mens kan helpen, verwachten we dat er al snel veel meer soorten de status tank raised zullen krijgen. En dat is goed voor zowel de natuurlijke populaties die kunnen aansterken, de hobbyisten die sterkere en gezondere dieren krijgen, als voor de kweker die minder kosten moet maken en extra inkomsten heeft.