De vorig maand opgeviste reuzenhaai, Cetorhinus maximus, is niet volledig bewaard. Dat zegt Martin Gomon, de Senior Curator of Ichthyology van Museum Victoria. Reuzenhaaien zijn uiterst zeldzaam. Er werden slechts drie exemplaren in de voorbije 160 jaar gezien. Dat het specimen nu deels verloren gaat is dan ook verbazingwekkend.
Vorige maand brachten we het nieuws dat er een zeldzame reuzenhaai in de netten van een vissersboot gevonden werd. De vissers doneerden het 6,3 meter grote karkas aan Museum Victoria. De vondst is er een van grote wetenschappelijke waarde. We weten immers bijna niets van deze oceaanreuzen.
Maar het liep mis. Door budgettaire problemen kan de haai niet volledig bewaard worden. “Ik weet niet of je ooit al een kraan hebt moeten huren, maar ze zijn verdomd duur,” zucht Martin Gomon. “Omdat we aan het einde van het fiscale jaar zaten, hadden we geen geld in de bank. [De kraan] kon enkel [de haai] van het schip takelen en het hoofd in onze trailer leggen.”
Het team van wetenschappers werkt tot laat in de nacht aan het karkas, in een poging om zoveel mogelijk materiaal te bewaren. Het hoofd, de vinnen, de wervels, stukjes huid en weefsel worden samen met de maaginhoud gered. De rest is onceremonieel weggegooid. Gespecialiseerd materiaal was niet beschikbaar. Slagersmessen zijn de werktuigen waarmee ze de 3,5 ton zware haai te lijf gingen.
Digitale reconstructie
Ondertussen werd er een 3D scan gemaakt van het hoofd. Dit proces is vrij nieuw voor het museum, dat normaal 2D afbeeldingen maakt van specimens. Nu rust de reuzenhaai in een container formaldehyde. Deze vloeistof bewaart het dier.
Het chemische proces verliep echter niet van een leien dakje. De wetenschappers moesten vijf liter formaldehyde direct in het hoofd spuiten, enkel om de binnenkant van het hoofd te bewaren. “Het is erg vies spul, en als je er lang genoeg mee werkt, zal het jou bewaren,” vertelt Gomon.
Gomon schat dat het nog twee maanden zal duren eer de haai “volledig” bewaard is. Het museum maakt in die tijd een replica van de haai in een voedpositie op ware grootte. Daarvoor baseren ze zich op de 3D scans, maar ook op foto’s genomen tijdens het bergen van de haai in Portland.
Het team achter de conservatie hoopt dat hun werk een schat aan informatie zal openen, voor onderzoekers, en het publiek.
